Odszkodowanie za zniszczony środek trwały

Środek trwały będący własnością spółki działającej w branży budowlanej, podczas prac na budowie uległ uszkodzeniu. Z uwagi na zakres uszkodzeń zdecydowano o zakupie nowej maszyny o tych samych parametrach. Jednocześnie spółka wystąpiła do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania za zniszczoną maszynę. Czy wartość otrzymanego odszkodowania korzysta ze zwolnienia z opodatkowania?

Gdy w firmie dochodzi do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczenia majątkowego i jednocześnie zostaną spełnione warunki umowy ubezpieczenia, wówczas ma miejsce wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela. Skutkiem otrzymania odszkodowania dotyczącego strat w środkach trwałych na gruncie podatku dochodowego każdorazowo jest firmowy przychód. Jego powstanie jest niezależne od formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej oraz tego, czy opłacana przez przedsiębiorcę składka ubezpieczeniowa została rozliczona w firmowych kosztach podatkowych, czy też nie.

Zwolnienie od podatku dla kwot odszkodowań uzyskiwanych przez podatnika od ubezpieczyciela z tytułu zniszczenia lub uszkodzenia posiadanego przez niego środka trwałego wynika z art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o pdop i art. 21 ust. 1 pkt 29b ustawy o pdof. Jego zakresem nie zostały jednak objęte odszkodowania za szkody w samochodach osobowych. Dodatkowo z omawianego zwolnienia nie korzystają odszkodowania za szkody dotyczące wartości niematerialnych i prawnych. Ponadto jego zastosowanie nie jest bezwarunkowe.

Aby można było firmowe przychody z odszkodowania objąć zwolnieniem, przedsiębiorca powinien wydatkować - w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym - wartość otrzymanego odszkodowania na remont uszkodzonego środka trwałego bądź na zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego, zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była szkoda. Zwolnieniem od podatku dochodowego objęta jest tylko ta część odszkodowania, która zostanie wydatkowana we wskazany, ustawowy sposób.

Omawiane zwolnienie można również zastosować w odniesieniu do wydatków poniesionych przez podatnika w okresie od dnia powstania szkody do dnia otrzymania odszkodowania, w części niezaliczonej do kosztów podatkowych, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne. Jednocześnie wydatki i koszty sfinansowane kwotą odszkodowania korzystającego z tego zwolnienia, jak również odpisy amortyzacyjne od środków trwałych w części ich wartości pokrytej tym odszkodowaniem, nie stanowią kosztów podatkowych.