Ustalenie formy prowadzenia działalności gospodarczej

Decydując się na założenie własnej firmy, przedsiębiorca musi podjąć decyzje w wielu różnych sprawach, ale przede wszystkim powinien zacząć od wyboru formy, w jakiej będzie ją prowadził. Wybór ten zależy od tego, czy firmę chce prowadzić samodzielnie, czy ze wspólnikiem, jak dużą chce przyjąć za nią odpowiedzialność oraz jakim dysponuje kapitałem.

Wśród jakich form można wybierać?

Rozstrzygnięcie kwestii wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej można rozpocząć od zadania sobie kilku pytań. Przede wszystkim należy określić, jaki chce mieć się wpływ na funkcjonowanie firmy. Jeżeli przyszły przedsiębiorca chce samodzielnie decydować o wszystkich aspektach związanych z bytem firmy i nie chce w tej materii dzielić się uprawnieniami, to powinien zdecydować się na podjęcie działalności w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, ewentualnie jednoosobowej spółki z o.o. Następnie warto zastanowić się nad finansowymi aspektami uruchomienia własnej firmy. Przedsiębiorca działający jednoosobowo wszystkie koszty związane z uruchomieniem oraz prowadzeniem firmy ponosi sam. W przypadku zawiązania spółki obciążenia finansowe mogą rozkładać się w różnych proporcjach na wspólników. Możliwe jest również takie podjęcie współpracy, które polega na połączeniu np. pomysłu na biznes i umiejętności jednego ze wspólników z inwestycją finansową drugiego.

Przyszły przedsiębiorca ma do wyboru następujące formy prowadzenia własnej firmy:

• indywidualna działalność gospodarcza, 
• spółka cywilna,
• spółka jawna,
• spółka partnerska,
• spółka komandytowa, 
• spółka komandytowo-akcyjna,
• spółka z o.o.,
• spółka akcyjna.

Gdy przedsiębiorca chce działać sam

Najprostszą i obecnie najchętniej wybieraną formą prowadzenia własnego biznesu jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Firmę w takiej postaci prowadzi się na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Firmę taką można zarejestrować on-line, bez konieczności wychodzenia z domu. Oczywiście prowadzenie takiej jednoosobowej firmy nie wyklucza możliwości zatrudniania pracowników czy też zlecania bieżących prac innym osobom. Podjęcie działalności w takiej formie rekomendowane jest dla osób, które chcą w całości ponosić odpowiedzialność za prowadzenie własnej firmy, mają na to przeznaczone środki oraz własny pomysł. Generalnie rozpoczęcie funkcjonowania firmy może nastąpić już w momencie złożenia wniosku o wpis do CEIDG, chyba że do jej prowadzenia wymagane jest uzyskanie koncesji bądź innych zezwoleń. Zakładając własną firmę, przedsiębiorca nie musi dysponować określonym przez przepisy kapitałem, jak np. w przypadku zakładania spółek kapitałowych.

Popularne spółki

Dość popularną formą prowadzenia firmy przez więcej niż jedną osobę jest spółka cywilna. Do jej założenia wymagane jest zawarcie umowy spółki. Natomiast wspólnicy, osoby fizyczne muszą posiadać wpis do CEIDG. Czasami ta forma prowadzenia działalności nie jest pozytywnie odbierana przez kontrahentów, bowiem sama spółka cywilna nie ma statusu przedsiębiorcy i nie podlega rejestracji w CEIDG ani w rejestrze przedsiębiorców. Przedsiębiorcami są natomiast jedynie jej wspólnicy. Przy czym należy zauważyć, iż obecnie wpisowi do CEIDG poza danymi przedsiębiorcy (tj. wspólnika - osoby fizycznej) podlega NIP i REGON spółek cywilnych, jeżeli takie umowy zostały zawarte. Informacje te są uwidocznione w wyszukiwarce CEIDG.

Niewątpliwą zaletą prowadzenia działalności w tej formie jest niski koszt jej założenia oraz funkcjonowania. Ponadto spółka cywilna daje możliwość łatwego połączenia pomysłów, wiedzy oraz finansów jej wspólników. Warto również mieć na uwadze, iż za zobowiązania zaciągnięte w ramach spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem. Niestety ta forma może być niekorzystna dla przedsiębiorców chcących działać na większą skalę.

Spółka jawna jest najprostszą z form prowadzenia działalności gospodarczej uregulowanych w Kodeksie spółek handlowych. Jest również podmiotem bardziej wiarygodnym dla kontrahentów niż spółka cywilna, ponieważ podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. W takiej spółce musi działać co najmniej dwóch wspólników. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.

Większe firmy w strukturach spółek kapitałowych

W przypadku spółek kapitałowych (z o.o. i akcyjnej) należy się liczyć z określonymi kosztami związanymi z ich założeniem. Spółki te podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Przepisy określają również minimalny kapitał zakładowy, jakim muszą dysponować spółki działające w takich formach.