Odpowiedzialność karna skarbowa a korekta JPK_VAT z deklaracją

W przepisach art. 56 § 4 i 61a § 1-3 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2020 r. poz. 19 ze zm.) wskazane zostały czyny kwalifikowane jako wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe za:

• nieskładanie w terminie organowi podatkowemu deklaracji VAT mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania (art. 56 § 4),
• złożenie deklaracji VAT niezgodnie ze wzorem dokumentu elektronicznego JPK_VAT z deklaracją (art. 56 § 4),
• przesłanie ewidencji po terminie (art. 61a § 3),
• przesłanie wadliwej (niezgodnej z określonymi prawem wymogami formalnymi) ewidencji (art. 61a § 3),
• nieprzesłanie ewidencji właściwemu organowi podatkowemu albo przesyłanie nierzetelnej ewidencji (art. 61a § 1 i 2).

Kwalifikacja danego czynu (jako wykroczenie skarbowe czy przestępstwo skarbowe) zależy od okoliczności danej sprawy. Zgodnie z przepisami ww. Kodeksu karnego skarbowego aby uniknąć odpowiedzialności karnej skarbowej, podatnik może złożyć tzw. czynny żal. Z uwagi jednak na liczne wątpliwości naszych Czytelników w zakresie obowiązku składania czynnego żalu w przypadku korekty nowego pliku JPK_VAT z deklaracją nasze Wydawnictwo zwróciło się do Ministerstwa Finansów o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy aby uniknąć odpowiedzialności karnej skarbowej, za każdym razem wraz z korektą nowego JPK_VAT części ewidencyjnej i deklaracyjnej lub samej części ewidencyjnej należy przesyłać czynny żal?

2. Czy każda zmiana części ewidencyjnej nowego JPK_VAT wymaga złożenia czynnego żalu z art. 16 ww. Kodeksu (np. korekta części ewidencyjnej z uwagi na nieprawidłowe oznaczenie GTU lub jego brak w pierwotnej wersji)?

3. Czy dotyczy to wyłącznie sytuacji, kiedy w wyniku korekty doszło do zaniżenia zobowiązania podatkowego?

W odpowiedzi z dnia 22 grudnia 2020 r. MF wyjaśniło, że w odniesieniu do nowego obowiązku składania JPK_VAT z deklaracją w sytuacji popełnienia przez podatnika czynu zabronionego zarówno w części ewidencyjnej i deklaracyjnej, jak i w samej części ewidencyjnej sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej, może skorzystać ze złożenia czynnego żalu na podstawie art. 16 ww. Kodeksu. Natomiast w sytuacji czynu zabronionego związanego wyłącznie z nieprawidłowościami w części deklaracyjnej stosuje się przepis art. 16a ww. Kodeksu (czynny żal przez korektę deklaracji podatkowej).

Jednocześnie MF podkreśliło, że: "(...) wskazane regulacje dotyczące ograniczenia w zakresie stosowania instytucji z art. 16a kks (czynny żal przez korektę deklaracji podatkowej) wynikające z brzmienia tego przepisu, funkcjonowały przed 1 października br., tj. przed wejściem w życie nowych uregulowań w zakresie JPK_VAT (odnosiły się także do czynów zabronionych dotyczących deklaracji VAT-7 i ewidencji w zakresie podatku VAT). Wtedy również, jeżeli czyn polegał wyłącznie na nieprawidłowościach związanych z deklaracją podatkową, sprawca nie podlegał karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe po złożeniu prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej i uiszczeniu uszczuplonej należności podatkowej (zastosowanie instytucji z art. 16a kks). Natomiast jeżeli czyn zabroniony polegał na nieprawidłowościach w księgach podatkowych (ewidencji), które miały wpływ na uszczuplenie podatkowe w związku z podaniem danych nieprawdziwych w deklaracji podatkowej, przepis art. 16a kks nie znajdował zastosowania. W takiej sytuacji sprawca, aby uwolnić się od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe mógł skorzystać z instytucji czynnego żalu określonej w art. 16 kks przy wypełnieniu warunków określonych w tym przepisie. Jest to zgodnie ze stanowiskiem SN wyrażonym w uzasadnieniu do postanowienia z 20 czerwca 2012 r. (I KZP 3/12) (...)".