Nowe Prawo zamówień publicznych

W dniu 1 stycznia 2021 r. weszła w życie nowa ustawa - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.), która zastąpiła dotychczas obwiązującą przez 16 lat ustawę. Choć nowa ustawa korzysta ze sprawdzonych rozwiązań, powielając dotychczasowe regulacje, to wprowadza jednocześnie szereg zmian, które mają usprawnić proces udzielania zamówień. Pojawił się zupełnie nowy tryb podstawowy dedykowany tylko zamówieniom o wartości poniżej progów unijnych. Nowe Pzp miało regulować w pewnym zakresie również udzielanie zamówień bagatelnych, czyli podprogowych, jednakże przed samym wejściem w życie nowego aktu dokonano nowelizacji, która zapisy te usunęła.

Nowe Pzp określa próg stosowania jej przepisów wyrażony w złotówkach, a nie jak w poprzednio obowiązującej ustawie w euro. Nowy próg 130.000 zł stanowi w przybliżeniu wyrażoną w złotych w uprzednio obowiązujących przepisach równowartość kwoty 30.000 euro.

Udzielając zamówień klasycznych o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, zamawiający mają obecnie do wyboru następujące tryby udzielania zamówień:

• przetarg nieograniczony,
• przetarg ograniczony,
• negocjacje z ogłoszeniem,
• dialog konkurencyjny,
• partnerstwo innowacyjne,
• negocjacje bez ogłoszenia,
• zamówienia z wolnej ręki.

Przy czym zamawiający może udzielić zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego i przetargu ograniczonego, a w pozostałych trybach tylko w przypadkach określonych w ustawie.

Wśród trybów właściwych dla zamówień poniżej progów unijnych przewidziane są tryby:

• podstawowy,
• partnerstwo innowacyjne,
• negocjacje bez ogłoszenia,
• zamówienie z wolnej ręki.

Jak już wspomniano nowe Prawo zamówień publicznych wprowadziło uproszczoną procedurę dla zamówień o wartości poniżej progów unijnych. Ogłoszenia dotyczące takich zamówień publikowane są w Biuletynie Zamówień Publicznych. Do tego zamawiający może udostępnić ogłoszenie w inny sposób, np. na swojej stronie internetowej. Zniesiono uprzednio obowiązujący wymóg publikacji ogłoszenia w siedzibie zamawiającego. Zamawiający może, po zamieszczeniu ogłoszenia o zamówieniu w BZP, bezpośrednio poinformować o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia znanych sobie wykonawców, którzy w ramach prowadzonej działalności świadczą usługi, dostawy lub roboty budowlane będące przedmiotem zamówienia. Takie postępowanie może być prowadzone przede wszystkim w trybie podstawowym, w którym oferty składają wszyscy zainteresowani wykonawcy. Zamawiający może prowadzić dalej postępowanie na trzy różne sposoby, w dwóch z nich negocjując oferty. W wariantach tych zamawiający:

1) wybiera najkorzystniejszą ofertę bez przeprowadzenia negocjacji albo

2) może prowadzić negocjacje w celu ulepszenia treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert, o ile przewidział taką możliwość, a po zakończeniu negocjacji zamawiający zaprasza wykonawców do składania ofert dodatkowych, albo

3) prowadzi negocjacje w celu ulepszenia treści ofert, a po zakończeniu negocjacji zamawiający zaprasza wykonawców do składania ofert ostatecznych.

Podczas negocjacji ofert zamawiający musi zapewnić równe traktowanie wszystkich wykonawców. Nie może więc udzielać informacji w sposób, który mógłby zapewnić niektórym wykonawcom przewagę nad innymi oferentami.

Do najważniejszych zmian wprowadzonych nową ustawą należą również:

• skrócenie minimalnych terminów w procedurach udzielania zamówień,
• zmniejszenie obowiązków formalnych na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia,
• wprowadzenie fakultatywności wadium i terminu związania ofertą,
• obowiązkowe zaliczki i płatności częściowe; w dłuższych umowach wykonawcy otrzymują zaliczki lub wynagrodzenie płatne w częściach za wykonanie,
• większa ochrona podwykonawców,
• obowiązek prowadzenia analizy potrzeb i wymagań zamawiającego na etapie przygotowania postępowania w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne,
• wprowadzenie jednego sądu ds. zamówień publicznych, tj. Sądu Okręgowego w Warszawie.