Zmiany w ryczałcie ewidencjonowanym

Modyfikacje w zakresie ryczałtu ewidencjonowanego są wynikiem nowelizacji ustawy o pdof, ustawy o pdop, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym... (Dz. U. z 2020 r. poz. 2123). Przyniosła ona zmiany dotyczące limitów funkcjonujących w tym podatku: uprawniającego podatników do korzystania z tej formy opodatkowania i warunkującego opłacanie tego podatku kwartalnie. Ponadto zwiększyła grono podatników mogących w działalności gospodarczej korzystać z ryczałtu. Zmianie uległy również stawki podatkowe.

Limity przychodów

Do końca 2020 r. wysokość limitu przychodów za rok poprzedni, który warunkował prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w danym roku, wynosiła 250.000 euro:

• u podatników osiągających przychody z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie,
• u podatników, którzy osiągają przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wszystkich wspólników nie przekroczyła tej kwoty.

Limit ten od 2021 r. uległ znacznemu podwyższeniu - jego obecna wysokość to 2.000.000 euro.

Z kolei prawo do opłacania ryczałtu kwartalnego w danym roku podatkowym do końca 2020 r. przysługiwało podatnikom, których przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 25.000 euro. Również ten limit uległ podwyższeniu i obecnie wynosi 200.000 euro.

Kursem, według którego przelicza się kwoty obu limitów na złote, jest średni kursu euro ogłaszany przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Zatem limity obowiązujące w podatku dochodowym na 2021 r. należy przeliczyć według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na 1 października 2020 r. wynoszącego 4,5153 zł. W efekcie w 2021 r. z ryczałtu ewidencjonowanego mogą korzystać podatnicy, których przychody za 2020 r. nie przekroczyły kwoty 9.030.600 zł. Z kolei podatnicy ryczałtu ewidencjonowanego mogą opłacać go w 2021 r. kwartalnie, jeżeli ich przychody za 2020 r. nie przekroczyły 903.060 zł.

Podmioty uprawnione do ryczałtu

W wyniku omawianej nowelizacji zwiększył się krąg podmiotów mogących korzystać z tej formy opodatkowania. W głównej mierze jest to wynikiem zmiany definicji wolnych zawodów. Z dniem 1 stycznia 2021 r. zawarty w niej katalog uległ poszerzeniu m.in. o: psychologów, fizjoterapeutów, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów i brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych oraz maklerów papierów wartościowych. W zakres definicji wolnego zawodu włączona została również działalność wykonywana przez podatników objętych definicją wolnego zawodu na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. Do końca 2020 r. wykonywanie działalności na rzecz tych podmiotów wykluczało zakwalifikowanie wykonywanej przez nich działalności jako wolnego zawodu.

Zmiana stawek podatkowych

Od 1 stycznia 2021 r. zmiany nastąpiły również w wysokości stawek ryczałtu ewidencjonowanego. W miejsce dotychczasowych 7 od bieżącego roku obowiązuje 8 stawek w wysokości: 17%, 15%, 12,5%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% oraz 2%. Tym samym zniknęła z ustawy 20% stawka ryczałtu, którą do końca 2020 r. opodatkowane były przychody uzyskiwane z tytułu wykonywania wolnych zawodów - została ona zastąpiona 17% stawką. Od tego roku obowiązują również 2 nowe stawki podatkowe: 15% i 10%. Stawkę 15% ustawodawca przeznaczył do opodatkowania przychodów ze świadczenia usług, które do końca 2020 r. opodatkowane były 17% oraz przychodów ze świadczenia większości usług wymienionych do końca 2020 r. w załączniku nr 2 do ustawy jako wyłączone z ryczałtu, w tym m.in.: prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71) - innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów, a także reklamowych, usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73), fotograficznych (PKWiU 74.2) oraz związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3).

Z kolei 10% stawką ryczałtu od 1 stycznia 2021 r. opodatkowane zostały przychody ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1), których świadczenie dotychczas wyłączone było z możliwości korzystania z ryczałtu ewidencjonowanego. Stawki w wysokości 8,5% oraz 12,5% od nadwyżki przychodów ponad 100 tys. zł zarezerwowane zostały dla opodatkowania większości przypadków przychodów związanych z najmem - i to zarówno prywatnym, jak i firmowym, który do końca 2020 r. wyłączony był z ryczałtu ewidencjonowanego - oraz zakwaterowaniem. Ten sposób opodatkowania w ramach ryczałtu ewidencjonowanego ma zatem zastosowanie m.in. do przychodów z tytułu świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1), przychodów z tytułu wynajmu i dzierżawy: samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0), pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1), środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0), środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0), kontenerów (PKWiU 77.39.12.0), motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0), własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40), świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.

Uregulowania sankcyjne

Zmiany w zakresie stawek ryczałtu oraz ich powiązań z przychodami z określonych rodzajów działalności, wymusiły również wprowadzenie zmian dostosowawczych w art. 12 ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym... (Dz. U. z 2020 r. poz. 1905 ze zm.). Jest to przepis o charakterze sankcyjnym. Określa wysokość stawki ryczałtu, która ma zastosowanie, w przypadku gdy podatnik osiągający przychody opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu, nie prowadzi ewidencji przychodów w sposób zapewniający ustalenie przychodów z każdego rodzaju działalności. Z brzmienia tego przepisu wynika, że konsekwencją wadliwego prowadzenia ewidencji jest opodatkowanie całości przychodu przy zastosowaniu stawki 8,5% lub jednej ze stawek w wysokości: 17%, 15%, 12,5% i 10% zależnie od tego, czy podatnik osiąga przychody, do których dana stawka ma zastosowanie.

Zmiany w ewidencji przychodów

W związku ze zmianami, jakie zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2021 r. w zakresie ryczałtu ewidencjonowanego, zmianie uległ również wzór ewidencji przychodów i - co wynika z rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (na dzień oddania dodatku do druku nie zostało opublikowane).

Zmiany wprowadzone do przedmiotowej ewidencji przywołanym rozporządzeniem wynikają z konieczności dostosowania jej do obowiązujących od dnia 1 stycznia 2021 r. przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie zmian w tej ustawie polegających na obniżeniu niektórych stawek tego ryczałtu oraz ujednoliceniu wysokości ryczałtu dla większości usług najmu oraz usług związanych z zakwaterowaniem. Nowy wzór ewidencji przychodów uwzględnia zatem nowe stawki ryczałtu, tj. 10% i 15% oraz likwidację 20% stawki ryczałtu.

O zmianach w podatku VAT w 2021 r. napiszemy w dodatku do GP nr 2 z 2021 r.