Kompensata a mechanizm podzielonej płatności

W sytuacji gdy podatnik kupuje od podmiotów powiązanych, zarejestrowanych na potrzeby VAT w Polsce, wyroby wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, a transakcje te przekraczają 15.000 zł i reguluje zobowiązania wobec tych podmiotów w formie kompensat wielostronnych, to będzie on zobowiązany do stosowania MPP. Art. 108a ust. 1d ustawy o VAT nie będzie mieć zastosowania. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 17 lutego 2020 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.557.2019.1.AKR.

Podatnik VAT we wniosku o interpretację wskazał, że funkcjonuje w ramach międzynarodowej grupy podmiotów powiązanych, w skład której wchodzą również podmioty krajowe będące podatnikami VAT czynnymi. Celem redukcji kosztów prowadzonej działalności, uproszczenia stosowanych procesów oraz poprawy płynności finansowej, podatnik rozlicza transakcje wewnątrzgrupowe w wewnętrznym systemie nettingu Grupy (System). Podatnik wyjaśnił, że nie później niż do połowy każdego miesiąca uczestnicy Systemu zgłaszają swoje wymagalne zobowiązania i należności względem pozostałych uczestników Systemu do wyznaczonego agenta rozliczeniowego Grupy. W oparciu o otrzymane zgłoszenia, Centrum Nettingowe dokonuje kalkulacji finalnej wartości salda każdego uczestnika Systemu, rozliczanej w drodze wzajemnej kompensaty zobowiązań i należności na datę rozliczenia (np. 23. dnia danego miesiąca). Zestawienie wszystkich rozliczanych w drodze kompensaty transakcji w okresie dokumentowane jest przez Centrum Nettingowe w szczegółowym raporcie, stanowiącym dla uczestników Systemu podstawę rozliczenia należności i zobowiązań w prowadzonych księgach rachunkowych.

W związku z tym podatnik zapytał, czy rozliczanie przez niego za pośrednictwem Systemu wymagalnych zobowiązań i należności w drodze kompensaty - w tym zobowiązań o wartości przekraczającej 15.000 zł z tytułu zakupu towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 ustawy o VAT, wyłącza obowiązek zapłaty dokumentujących takie nabycie faktur w oparciu o MPP.

Jak wyjaśnił organ podatkowy obowiązkowy MPP wystąpi w przypadku regulowania należności z faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Co do zasady, faktura taka powinna być oznaczona przez wystawcę informacją "mechanizm podzielonej płatności". Jednak organ podkreślił, że wprowadzany obowiązek zapłaty takiej faktury w MPP nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto takie oznaczenie. Nabywca musi być bowiem zorientowany, co jest przedmiotem transakcji i to on inicjuje płatność oraz odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w MPP, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki.

Zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy o VAT, w przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, przepisów o MPP nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. Organ podatkowy zaznaczył, że charakter potrącenia zawartego w art. 498 K.c. mówi o dwóch osobach - podmiotach będących jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, co powoduje, że obecnie nie ma możliwości uznania kompensat wielostronnych (umownych) za dopełnienie obowiązków związanych z zapłatą w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności.

Mając to na uwadze, wyjaśnił, że netting należy do umów nienazwanych, których treść kształtowana jest na podstawie art. 353¹ K.c., a zdaniem organu wyłączenie stosowania MPP dotyczy jedynie kompensaty, o której mowa w art. 498 K.c.