Kiedy dotacja podlega opodatkowaniu VAT?

Skoro pomoc finansowa w związku z realizacją operacji w zakresie świadczenia usług wyjazdu, seminarium stanowi pokrycie ich ceny, zwiększa podstawę opodatkowania, a w konsekwencji podlega opodatkowaniu, to w przypadku wykorzystywania nabywanych w ramach realizacji projektu towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT.

Ośrodek Doradztwa Rolniczego (ODR) we wniosku o interpretację wskazał, że jako jednostka doradztwa rolniczego jest państwową jednostką organizacyjną, posiadającą osobowość prawną. Realizuje zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach środków pochodzących z dotacji budżetowych, przychodów uzyskiwanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz przychodów z innych źródeł. Prowadzi rachunkowość zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o rachunkowości i jest czynnym podatnikiem VAT. W maju 2019 r. ODR zawarł umowę na realizację operacji w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) na lata 2014-2020. W ramach umowy otrzyma środki finansowe w postaci refundacji kosztów związanych z realizacją operacji. Operacja polega na zorganizowaniu wyjazdu studyjnego oraz seminarium. Uczestnikami wyjazdu będą mieszkańcy obszarów wiejskich, w tym rolnicy ekologiczni oraz rolnicy chcący przystąpić do rolnictwa ekologicznego, rolnicy prowadzący gospodarstwa agroturystyczne, pracownicy naukowi, doradcy, instytucje (50 osób). Projekt nie przewiduje żadnej odpłatności od uczestników wyjazdu studyjnego i seminarium. Uczestnicy nie poniosą kosztów związanych z organizacją i udziałem w wyjeździe studyjnym i seminarium, a tym samym ODR nie osiągnie żadnych przychodów z tego tytułu. Refundacja przeznaczona jest wyłącznie na pokrycie wcześniej poniesionych kosztów związanych w całości z realizacją wskazanej operacji, a ODR zobowiązany jest łączącą strony umową, do realizacji operacji z należytą starannością i poniesienia kosztów na realizację operacji na zasadach i w terminach określonych w umowie, a także zgodnie ze złożonym wcześniej wnioskiem o wybór operacji.

Zdaniem ODR otrzymane środki finansowe nie zwiększą podstawy opodatkowania, gdyż są tylko refundacją poniesionych kosztów w związku z przedmiotową operacją. ODR nie będzie miał prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów, gdyż nie będzie prowadził sprzedaży z tytułu organizacji przedsięwzięcia, a tym samym zakupy nie będą służyły działalności opodatkowanej. Dyrektor KIS uznał stanowisko to za nieprawidłowe.

ODR wniósł skargę do WSA, który ją oddalił.

Jak wskazał WSA, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania (z zastrzeżeniami, które nie mają znaczenia w tej sprawie) jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Przepis ten jest implementacją art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE, który stanowi, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Oznacza to, zdaniem Sądu, że dotacje (subwencje) wchodzą do podstawy opodatkowania wyłącznie wówczas, gdy spełniają ściśle określone przez wymienione przepisy warunki, a mianowicie, jeśli określone przysporzenia majątkowe (dotacje, subwencje), mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy lub świadczenia usługi przez podatnika (dotacja udzielana jest w celu sfinansowania lub dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług - dotacje przedmiotowe). Z przepisu krajowego, jak i unijnego wynika, że nie może to być jakikolwiek wpływ na cenę, lecz musi to być wpływ bezpośredni. W związku z tym Sąd zgodził się z organem interpretacyjnym, że otrzymane środki pomocy bezpośrednio kształtują cenę usługi określoną przez wnioskodawcę (tj. pozwalają na bezpłatne organizowanie opisanych przez wnioskodawcę usług dla ich odbiorców) i będą miały charakter cenotwórczy.

(wyrok WSA w Kielcach z dnia 31 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Ke 432/19 - orzeczenie nieprawomocne)