Zwolnienie w pdof dla młodych

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof ze zwolnienia od podatku korzystają przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy wskazane w art. 12 ust. 1 ustawy o pdof oraz przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o pdof, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł. Preferencji tej nie można zastosować do przychodów uzyskanych przez taką osobę z żadnych innych źródeł.

W 2019 r. z uwagi na to, że zwolnienie weszło w życie w trakcie roku podatkowego, jego limit na ubiegły rok wynosił 35.636,67 zł. Natomiast do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. ma zastosowanie limit zwolnienia w wysokości 85.528 zł rocznie. Limit ten obowiązuje niezależnie od liczby umów zawartych przez osobę uprawnioną do korzystania ze zwolnienia oraz bez względu na liczbę płatników stawiających do jej dyspozycji zwolnione przychody. Nie obejmuje on jednak przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych od podatku oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 21 ust. 39 ustawy o pdof).

Odnosząc się natomiast do kryterium wieku, to należy wskazać, że o zastosowaniu zwolnienia decyduje wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy, czy wykonywania pracy. Wiek ten ma być ustalany z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku urodzenia. Ze stanowiska Ministerstwa Finansów udostępnionego naszemu Wydawnictwu w dniu 29 września 2019 r. wynika, że gdy podatnik kończy 26 lat w danym roku podatkowym - przykładowo 10 lutego 2020 r., to omawiane zwolnienie ma zastosowanie również w tym miesiącu, ale wyłącznie do przychodów otrzymanych nie później niż w dniu urodzin.

Wniosek o niestosowanie zwolnienia

W okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. omawiane zwolnienie nie było uwzględniane z urzędu na etapie poboru zaliczek na pdof. W efekcie generalnie podatnik powinien je ująć dopiero w zeznaniu za 2019 r., chyba że złożył płatnikowi ustawowo przewidziane oświadczenie, w oparciu o które płatnik nie pobierał od przychodów objętych zwolnieniem zaliczek na pdof.

Po raz pierwszy przy obliczaniu zaliczek na podatek zwolnienie będzie stosowane przez płatników obligatoryjnie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. W tym roku podatnik ma jednak możliwość złożenia płatnikowi wniosku o niestosowanie zwolnienia. Gdy podejmie taką decyzję, płatnik nie będzie stosował zwolnienia i zaliczki na pdof będzie pobierał najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten podatnik zobowiązany jest składać odrębnie dla każdego roku podatkowego. Możliwość złożenia takiego wniosku jest bardzo praktycznym rozwiązaniem dla tych podatników uprawnionych do omawianej preferencji, którzy przychody zwolnione osiągają od więcej niż jednego płatnika. W ich przypadku uwzględnianie zwolnienia przez każdego z tych płatników może skutkować obowiązkiem dokonania znacznej dopłaty podatku w rocznym zeznaniu.

Koszty uzyskania przychodów

Przy tzw. zwolnieniu dla młodych koszty uzyskania przychodów stosuje się w wysokości nie wyższej niż kwota przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu. To oznacza, że gdy przychody z pracy (odpowiednio z umów zlecenia) są w całości objęte tym zwolnieniem, koszty uzyskania przychodów z tych źródeł wynoszą zero złotych. U podatników, którzy korzystają z tego zwolnienia suma kosztów 50%, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o pdof, oraz przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 tej ustawy, nie może przekroczyć kwoty 85.528 zł.

Gdy zwolnienie się kończy

U osób korzystających z omawianego zwolnienia w 2020 r. nadwyżka przychodów ponad kwotę limitu 85.528 zł podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Mają do niej zastosowanie koszty uzyskania przychodów właściwe dla danego źródła (tj. właściwe dla stosunku pracy czy też umowy zlecenia). Gdy zatem podatnik - przykładowo - w roku podatkowym uzyska przychody ze stosunku pracy w wysokości 56.000 zł, do których stosuje koszty faktycznie poniesione w wysokości 5.000 zł i jednocześnie część z tych przychodów, np. 53.600 zł, będzie zwolniona z pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof, roczne faktyczne koszty nie będą mogły przekroczyć kwoty 2.400 zł, gdyż tyle wynoszą podlegające opodatkowaniu przychody z pracy (56.000 zł - 53.600 zł = 2.400 zł). Ustawodawca założył bowiem, że stosowanie omawianego zwolnienia nie może generować straty.

Nadwyżka ponad kwotę zwolnienia dotyczyć będzie także odliczenia z tytułu składek społecznych i składki zdrowotnej, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 27b ust. 1 ustawy o pdof. Ponieważ jednak podatnik nie może odliczyć składek krajowych, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony, to gdy osiągnie on przychody np. w wysokości 68.000 zł, w tym zwolnione z pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof w wysokości 33.000 zł, wówczas suma składek społecznych podlegających odliczeniu od dochodu (obliczonych od 68.000 zł) będzie pomniejszana o kwotę składek wyliczoną jako 33.000 zł × 13,71%, oraz składek zdrowotnych odliczanych od podatku - o kwotę będącą różnicą pomiędzy 33.000 zł a składkami społecznymi pomnożoną przez 7,75%. Pomniejszenie to nie może jednak przekroczyć kwoty faktycznie zapłaconych składek od przychodu objętego zwolnieniem.

Obowiązki informacyjne

Płatnicy w oparciu o art. 39 ustawy o pdof wykazują w sporządzanej po zakończeniu roku informacji PIT-11 przychody, które w trakcie roku korzystają ze zwolnienia od pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest prawidłowe obliczenie przychodów, które podlegają opodatkowaniu w zeznaniu podatkowym, niezależnie od tego, czy w trakcie roku w odniesieniu do tych przychodów było stosowane zwolnienie oraz w jakim zakresie.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.)

Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.)

Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym... (Dz. U. z 2019 r. poz. 43 ze zm.)