Uchwalone zmiany w obrocie z zagranicą

» Uproszczenia w rozliczaniu importu towarów

Obecnie możliwość rozliczania podatku należnego poprzez deklarację podatkową, podobnie jak przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów, mają wyłącznie podatnicy stosujący uproszczenia do sprowadzanych towarów.

Regulacje w tym zakresie są zawarte w art. 33a ustawy o VAT i dotyczą uproszczenia, o którym mowa w art. 166 oraz 182 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L nr 269/1 ze zm.), zwanego "Unijnym Kodeksem Celnym", w którym okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy. Uproszczone procedury, o których mowa w art. 33a ustawy to: uproszczone zgłoszenie celne i wpis do rejestru.

Stosując jedną z form uproszczenia podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu. Unika w ten sposób konieczności uprzedniej zapłaty podatku i "zamrożenia" środków finansowych firmy.

Aby móc skorzystać z takiej możliwości podatnicy muszą spełnić warunki szczegółowo wymienione w art. 33a ust. 2-6 ustawy.

W art. 166 i 182 Unijnego Kodeksu Celnego przewidziane są następujące formy uproszczeń:

• wpis do rejestru zgłaszającego - zgłoszenie celne dokonywane jest w formie wpisu do rejestru zgłaszającego,
   
• zgłoszenie celne uproszczone - forma uproszczenia, która pozwala na objęcie towarów procedurą celną, po przedstawieniu zgłoszenia uproszczonego z późniejszym przedstawieniem zgłoszenia uzupełniającego, realizowana z jednoczesnym przedstawieniem towaru w urzędzie celnym; regularne jej stosowanie wymaga uzyskania pozwolenia organu celnego.

Z kolei podatnicy posiadający status upoważnionego podmiotu gospodarczego mogą rozliczać VAT od importu towarów w deklaracji VAT jeśli:

1) działają we własnym imieniu i na własną rzecz lub

2) w imieniu i na ich rzecz składane jest zgłoszenie celne przez przedstawiciela bezpośredniego w rozumieniu przepisów celnych.

Pozostali podatnicy, którzy nie spełniają warunków do korzystania z możliwości rozliczania podatku VAT od importu towarów w deklaracji, są zmuszeni do zapłaty podatku VAT w terminie 10 dni, licząc od dnia powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych.

W tej sytuacji polskie porty obsługujące importerów nie są konkurencyjne wobec portów niemieckich, holenderskich czy litewskich, pod względem rozwiązań z zakresu rozliczania VAT. Wymienione państwa oferują możliwość odroczonej płatności VAT od importowanych towarów, czyli na ogólnych zasadach rozliczania podatku VAT. Aby zwiększyć wolumen i wartość importu towarów odprawianych w polskich portach przeładunkowych, ustawodawca zdecydował się wprowadzić zmiany w ustawie o VAT.

Ustawą z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. poz. 1495), umożliwiono podatnikom rozliczanie VAT od importu towarów w deklaracji podatkowej, czyli co do zasady do 25. dnia następnego miesiąca. Nowe zasady będą obowiązywały od 1 lipca 2020 r.

Prawo do rozliczania podatku od importu towarów w deklaracji - zgodnie ze zmienionym art. 33a ust. 2 ustawy - będzie przysługiwało czynnemu podatnikowi VAT, pod warunkiem:

• dokonywania zgłoszeń celnych przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów celnych (dodany art. 33a ust. 2 pkt 3 ustawy); przy czym warunek ten nie będzie konieczny jeśli podatnik posiada status podmiotu upoważnionego przedsiębiorcy w rozumieniu art. 38 UKC lub posiada pozwolenie na stosowanie uproszczenia o którym mowa w art. 166 oraz 182 UKC (uproszczone zgłoszenie celne i wpis do rejestru),
   
• przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podatnika a w przypadku podatników nieposiadających siedziby lub miejsca zamieszkania w Polsce - Naczelnikowi Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu, wydanych nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu:

a) zaświadczeń o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu, w tym odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3% kwoty należnych składek i należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie składek lub podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość,

b) potwierdzenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.

Warunku przedstawienia dokumentów - podobnie jak obecnie - nie będzie się stosowało, jeżeli naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie posiadał złożone przez podatnika aktualne dokumenty.

Jednocześnie należy dodać, iż wymóg przedstawienia przez podatnika dokumentów, o których mowa powyżej, uważa się za spełniony i nadal tak będzie się uznawało, również w przypadku złożenia przez podatnika oświadczenia o tej samej treści. Oświadczenie powinno zostać złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia".

Natomiast ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw uchylono z dniem 1 kwietnia 2020 r. art. 33a ust. 6 ustawy o VAT. Zatem już od tego dnia podatnik nie będzie obowiązany do przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Obecnie, jeśli w wyznaczonym wyżej terminie podatnik nie przedstawi tych dokumentów, traci prawo do rozliczenia podatku w deklaracji podatkowej na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 ustawy. W takim przypadku, na podstawie art. 33a ust. 7 ustawy, obowiązkiem podatnika jest zapłata naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu do poboru należności celnych kwoty podatku wraz z odsetkami. Od 1 kwietnia 2020 r. zmieni się brzmienie tego przepisu i podatnik, który wybierze rozliczenie podatku należnego z tytułu importu towarów na zasadach określonych w ust. 1 i nie rozliczy tego podatku w całości lub w części na tych zasadach, utraci prawo do rozliczania podatku w deklaracji podatkowej w odniesieniu do kwoty podatku należnej z tytułu importu towarów, której nie rozliczy w deklaracji podatkowej. Podatnik będzie obowiązany do zapłaty kwoty podatku wraz z odsetkami naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu do poboru kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego.

Zmiany dotyczące obowiązków formalnych umożliwiających skorzystanie z uproszczenia w rozliczaniu importu towarów, dotyczą przede wszystkim:

• rezygnacji od 1 kwietnia 2020 r. z obowiązku przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej oraz
   
• zniesienia od 1 lipca 2020 r. wymogu pisemnego powiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze rozliczania podatku od importu towarów w deklaracji podatkowej i rezygnacji z tego przywileju.

Nowe przepisy zakładają również zmianę art. 99 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy rozliczający podatek należny z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji VAT będą wyłączeni z możliwości składania kwartalnych deklaracji VAT od 1 lipca 2020 r.

W przypadku importu towarów dokonanego na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 podatnicy będą obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1) w którym dokonano tego importu - jeżeli nastąpiło to w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy dokonanie tego importu nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;

2) następujący po kwartale, w którym dokonano tego importu - jeżeli dokonanie tego importu nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Podatnicy będą mogli składać deklaracje kwartalne nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym dokonali importu towarów rozliczanego bezpośrednio w deklaracji podatkowej.