Posiadanie przez obojga rodziców statusu osoby samotnie wychowującej dzieci

Z uzasadnienia

"(...) skarżąca jest osobą rozwiedzioną, samotną, niepozostającą w żadnym związku, matką dwojga dzieci w wieku piętnaście i dziewięć lat, w 2018 r. osiągnęła dochody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą (...) o podatku dochodowym od osób fizycznych (...).

Sąd władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi powierzył obojgu rodzicom, jednak ich miejsce zameldowania jest przy matce dzieci. Skarżąca na co dzień opiekuje się dziećmi, pomaga im decydować lub współdecydować o ważnych dla nich bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły (córka za rok kończy gimnazjum) czy zajęcia pozalekcyjne (boks, pływanie, piłka, ćwiczenia na siłowni). Skarżąca poświęca dzieciom dużo czasu, dzięki czemu zaspakaja ich potrzeby psychiczne. Rozwija zainteresowania dzieci, jak i chęć poznawania nowych miejsc, środowisk i kultur i w tym celu spędza z nimi wakacje, ferie, organizuje wyjazdy weekendowe. W domu dzieci mają swoje pokoje, spożywają wspólnie posiłki, posiadają swoje ubrania, książki, wykonują powierzone im obowiązki. Skarżąca bierze czynny udział w edukacji pomagając synowi w odrabianiu lekcji. Kontroluje zeszyty. Kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zawozi i odbiera dzieci ze szkoły, zarówno z zajęć lekcyjnych jak i pozalekcyjnych, dopinguje i uczestniczy w zawodach sportowych dzieci. Podczas wspólnie spędzanego czasu zaspakaja wszystkie potrzeby materialne dzieci, nie żądając pieniędzy od ojca dzieci. Skarżąca ponosi koszty zakupu odzieży, obuwia, sprzętu sportowego, pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części domu związanej z pobytem dzieci. Pokrywa koszty wizyt lekarskich (dentysta, okulista) oraz koszty dojazdu. (...)

Istota sporu dotyczy możliwości skorzystania przez skarżącą z preferencyjnego opodatkowania dochodu przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Sąd oceniając znaczenie użytego w art. 6 ust. 4 u.p.d.f. pojęcia »osoby samotnie wychowującej dzieci« miał na uwadze nowelizację tego przepisu, która od dnia 1 stycznia 2011 r. nadała nową treść odnośnej regulacji. W wyniku nowelizacji zmianie uległa jej treść, ponieważ wskutek uchylenia ust. 5 u.p.d.f., wyeliminowana została legalna definicja pojęcia »osoby samotnie wychowującej dzieci«, co stworzyło możliwość miejsce dla nowej wykładni art. 6 ust. 4 u.p.d.f. Obecne brzmienie art. 6 ust. 4 u.p.d.f. nie daje podstaw do twierdzenia, że status osoby samotnie wychowującej dziecko został zastrzeżony jedynie dla jednego z rodziców. Przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi musi »w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci«. Pojęcie samotnego wychowania dziecka wiąże się przede wszystkim z samodzielnym pokrywaniem przez podatnika kosztów związanych w wychowaniem i utrzymaniem dziecka. Zatem status osoby »samotnie wychowującej dzieci« od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ust. 4 u.p.d.f.

Sąd podkreśla, że w sprawie rodzice nie wychowują i nie opiekują się dzieckiem »wspólnie« (tj. w tym samym czasie i miejscu), ale każde z nich odrębnie, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się dzieckiem i zaspokaja jego życiowe potrzeby, tworząc im dom i warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Zatem wychowywanie dziecka realizowane jest przez każdego z rodziców «samotnie». O wspólnym wychowaniu dziecka nie świadczy powierzenie władzy rodzicielskiej wspólnie obojgu małżonkom.

Powyższa wykładnia art. 6 ust. 4 u.p.d.f. została zaprezentowana m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 573/15 z podkreśleniem, że status osoby »samotnie wychowującej dzieci« od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ust. 4 u.p.d.f.".

(wyrok WSA w Poznaniu z 28 sierpnia 2019 r., sygn. akt I SA/Po 347/19 - orzeczenie nieprawomocne)