Podatkowa metoda ustalania różnic kursowych

Różnice kursowe dla celów podatku dochodowego mogą być ustalane przez podatników prowadzących księgi rachunkowe dwoma metodami: podatkową uregulowaną w art. 24c updof i art. 15a updop lub bilansową, tj. zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Możliwość wyboru rozliczania różnic kursowych na zasadach przewidzianych w przepisach o rachunkowości dotyczy tylko podatników, u których w okresie stosowania tej metody sporządzane przez podatnika sprawozdania finansowe będą badane przez firmy audytorskie.

W przypadku wyboru metody bilansowej podatnicy mają obowiązek stosować ją przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda. Począwszy od 1 stycznia 2019 r. o jej wyborze muszą informować w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęli jej stosowanie, a w przypadku rezygnacji z jej stosowania - w zeznaniu składanym za ostatni rok podatkowy, w którym stosowali tę metodę.

Natomiast podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów nie mają wyboru i muszą stosować metodę zawartą w przepisach ustawy o PIT.

W art. 24c ust. 2 i 3 updof oraz art. 15a ust. 2 i 3 updop ustawodawca ściśle określił sytuacje, w których powstają różnice kursowe (przepisy te nie dotyczą podatników, którzy zdecydowali się na stosowanie do celów podatkowych zasad ustalania różnic kursowych wynikających z ustawy o rachunkowości).

Podatkowe różnice kursowe ustalane na podstawie ustaw o podatku dochodowym powstaną:

• w związku z działalnością gospodarczą, której skutkiem jest powstanie należnych przychodów bądź poniesienie kosztów - tzw. różnice kursowe transakcyjne (art. 24c ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 updof, art. 15a ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 updop),
   
• w przypadku wypływu własnych środków pieniężnych lub wartości pieniężnych - tzw. różnice kursowe od własnych środków pieniężnych (art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updof, art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updop),
   
• w związku z operacjami finansowymi w formie udzielenia/otrzymania kredytu/pożyczki (art. 24c ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 updof, art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 updop).

Są to niezależne od siebie kategorie różnic kursowych, jednak w przypadku zapłaty walutą obcą za zobowiązanie wyrażone w walucie obcej mogą występować równocześnie różnice transakcyjne oraz różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.