Prywatny majątek żony w działalności męża

Między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa. Mąż prowadzi jednoosobowo własną firmę, korzystając z opodatkowania na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Do odrębnego majątku żony należy budynek mieszkalny, w którym mąż postanowił wykorzystywać nieodpłatnie na potrzeby prowadzonej działalności dwa garaże. Czy wydatki związane z użytkowaniem tych pomieszczeń mąż będzie mógł zaliczać do firmowych kosztów podatkowych? Czy z tytułu bezpłatnego używania będzie jednocześnie uzyskiwać przychód z nieodpłatnych świadczeń?

Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, wówczas nabywane przez nich składniki majątku należą do ich majątków odrębnych. W konsekwencji, gdy budynek mieszkalny, o którym mowa w pytaniu, nie stanowi przedmiotu współwłasności małżeńskiej, lecz jest wyłączną własnością męża, to nieodpłatne używanie go w firmie żony odbywać się może na zasadzie umowy użyczenia. Przepisy podatkowe nie wprowadzają dla tego rodzaju umów obowiązku zawierania ich na piśmie, niemniej jednak dla celów dowodowych dobrze jest zachować tę formę choćby po to, aby uniknąć ewentualnych sporów z organami podatkowymi.

Ponieważ budynek ten nie jest własnością męża, nie może on uznać go za środek trwały i od jego wartości naliczać amortyzacji oraz obciążać nią kosztów firmowych. Może natomiast obciążać firmowe koszty podatkowe wydatkami związanymi z jego eksploatacją. Najczęściej stosowanym w takim przypadku sposobem wyliczenia części opłat związanej z prowadzeniem firmy jest ustalenie jej za pomocą współczynnika udziału powierzchni przeznaczonej na prowadzenie działalności w ogólnej powierzchni budynku czy lokalu. Ten sposób rozliczania opłat w sytuacji, gdy działalność nie wymaga zwiększonego zużycia np. prądu czy wody, generalnie jest akceptowany przez organy podatkowe.

Gdy przedsiębiorca w prowadzonej działalności nieodpłatnie wykorzystuje składnik należący do cudzego majątku, uzyskane w ten sposób świadczenie generuje u niego przychód z tej działalności zasadniczo podlegający opodatkowaniu. Sposób ustalania jego wartości został określony w art. 11 ust. 2-2b ustawy o pdof (art. 14 ust. 2 pkt 8 tej ustawy). Przychód taki w określonych okolicznościach może jednak korzystać ze zwolnienia od podatku. Zostało ono przez ustawodawcę zarezerwowane dla otrzymywanych przez przedsiębiorcę świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn (art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o pdof).

Z uwagi na to, że małżonek jest zaliczany do I grupy podatkowej, uzyskany przez męża przychód z tytułu prawa do nieodpłatnego korzystania z części budynku mieszkalnego stanowiącego odrębną własność męża korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego.