Rozszerzenie wspólności małżeńskiej a moment nabycia budynku

Z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje wydzielenie jakiejkolwiek części nieruchomości, a żadnemu z małżonków nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy. Z tego względu nie można twierdzić, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej strona takiej umowy, która przekazała nieruchomość do majątku wspólnego wyzbyła się prawa do części (udziału) w tej rzeczy, a drugi z małżonków nabył część (udział) w tej nieruchomości.

"(...) skarżąca podała, iż jej mąż w 2001 r. (...) nabył działkę gruntu (...). Wraz z zawarciem małżeństwa małżonkowie ustalili ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej. W 2006 r. zakończona została budowa domu (...) na działce, która należała wyłącznie do majątku osobistego męża (...). Nakłady na budowę domu ponoszone były z majątku wspólnego małżonków. Wobec tego, że budynek posadowiony był na działce należącej do męża (...), wchodził on w skład jego odrębnego majątku. W grudniu 2015 r. małżonkowie zawarli umowę rozszerzającą wspólność majątkową o przedmiotowy grunt zabudowany budynkiem.

(...) skarżąca wraz z mężem planują zbycie gruntu wraz z budynkiem.

(...) czy rozszerzenie ustawowej wspólności majątkowej stanowi nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy (...) o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f. - przyp. red.), a tym samym czy w przypadku zbycia przedmiotowego gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym, po stronie skarżącej powstanie zobowiązanie podatkowe zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.?

(...) W interpretacji indywidualnej (...) Dyrektor IS (...) stwierdził, że skarżąca nabyła prawo własności nieruchomości w grudniu 2015 r., tj. w dniu zawarcia z mężem umowy rozszerzającej ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. (...), w sytuacji zbycia gruntu wraz z budynkiem (...) przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano nabycia, przychód uzyskany ze sprzedaży ww. nieruchomości będzie podlegał opodatkowaniu (...) na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.

(...) skarżąca wniosła skargę do WSA.

(...) W ocenie WSA (...), w sytuacji rozszerzenia wspólności majątkowej na przedmiot majątkowy, który uprzednio znajdował się w majątku osobistym podatnika lub jego małżonka, a w wyniku umowy majątkowej małżeńskiej wszedł w skład majątku dorobkowego, odpowiedzialność majątkiem wspólnym obejmie ten przedmiot, lecz dopiero od momentu, kiedy wszedł on do majątku wspólnego. W konsekwencji jeżeli zbycie gruntu wraz z budynkiem nastąpi przed dniem 31 grudnia 2020 r., przychód uzyskany ze sprzedaży ww. nieruchomości będzie podlegał opodatkowaniu (...) na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.

(...) Skargę kasacyjną od wyroku WSA (...) do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosła skarżąca.

(...) Naczelny Sąd Administracyjny za nieprawidłową uznaje wykładnię art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogląd, że w wyniku przeniesienia do majątku wspólnego składników majątku odrębnego (obecnie osobistego) jednego z małżonków nie dochodzi do zbycia udziału w tej nieruchomości przez wnoszącego i nabycia tego udziału przez drugiego z małżonków, można uznać za przeważający (por. wyroki NSA: z dnia 9 sierpnia 2017 r., II FSK 1937/15; z dnia 22 marca 2017 r., II FSK 456/15; z dnia 7 marca 2017 r., II FSK 410/15; z dnia 13 maja 2016 r., II FSK 1110/14; z dnia 7 kwietnia 2016 r., II FSK 313/14). W wyrokach tych podkreślono, że umowy rozszerzające wspólność majątkową małżeńską, o których mowa w art. 47 § 1 K.r.o. (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 ze zm. - przyp. red.) mają charakter umów organizacyjnych.

(...) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że (...) skarżąca skutecznie podważyła ocenę zaskarżonej interpretacji indywidualnej dokonaną przez WSA (...)".

(wyrok NSA z dnia 8 marca 2018 r., sygn. akt II FSK 2098/17)