Ubezpieczenie leasingowanego auta osobowego

Przedsiębiorca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego. W umowie jest klauzula o obciążaniu leasingobiorcy przez leasingodawcę kosztami ubezpieczenia z polisy GAP. W jaki sposób należy w podatkowych kosztach uzyskania przychodów rozliczyć to ubezpieczenie? Czy dotyczy go limit 20.000 euro?

Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego, którymi przedsiębiorca będący leasingobiorcą obciążany jest na podstawie umowy leasingu operacyjnego, zasadniczo podlegają rozliczeniu w firmowych kosztach podatkowych. To nie oznacza jednak, że zawsze są nimi w całości. Ich wartość może obciążać koszty uzyskania przychodów do wysokości nieprzekraczającej części tej wartości ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro (przeliczonych po kursie sprzedaży NBP - u osób fizycznych, lub kursie średnim NBP - u osób prawnych) w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia, tj. wartości pojazdu określonej w polisie (art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o pdop).

Z funkcjonującej obecnie tendencji interpretacyjnej i orzeczniczej wynika, że wskazane ograniczenie ma jednak zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy z postanowień umowy leasingu wynika, że to leasingobiorca sam ponosi i opłaca składki na ubezpieczenie takiego auta. Ponadto odnosi się do składek ubezpieczeniowych, których wysokość uwarunkowana jest wartością samochodu, czyli dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (AC) oraz ubezpieczenia utraty wartości pojazdu - tzw. GAP, gdyż ich wysokość jest uzależniona od wartości auta. Jeśli składki wskazanych ubezpieczeń leasingodawca wkalkuluje w raty leasingowe, wówczas leasingobiorca, w opinii organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, nie jest podmiotem ubezpieczającym samochód.

W konsekwencji, zgodnie z ich stanowiskiem, składki tych ubezpieczeń nie podlegają wskazanym ograniczeniom (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 czerwca 2015 r., nr IBPBI/1/4511-288/15/AP oraz wyrok WSA w Gdańsku z dnia 7 października 2015 r., sygn. akt I SA/Gd 1033/15).

Bez względu na sposób obciążania leasingobiorcy przez leasingodawcę kosztami ubezpieczenia GAP, jeżeli leasingobiorca jest osobą fizyczną prowadzącą podatkową księgę przychodów i rozchodów, wówczas stosując przy rozliczaniu kosztów podatkowych zarówno metodę uproszczoną, jak i memoriałową, powinien obciążać nią koszty w dacie poniesienia wydatku. Datę tę wyznacza dzień wystawienia polisy ubezpieczeniowej. Jedynie gdy ubezpieczenie obejmuje okres przekraczający rok podatkowy i nie jest możliwe określenie, jaka jego część odnosi się do danego roku, podatnicy stosujący metodę memoriałową muszą składkę na ubezpieczenie rozliczyć proporcjonalnie do długości okresu, którego ono dotyczy (art. 22 ust. 5c ustawy o pdof).