Ulga na działalność badawczo-rozwojową

Podatnicy CIT mogą korzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową (B+R), zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 18d-18e ustawy o PDOP. W praktyce oznacza to, że mogą oni odliczać od podstawy opodatkowania tzw. "koszty kwalifikowane" (w limitowanej wysokości). Odliczenia tego dokonuje się generalnie w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono ww. koszty.

UWAGA! Ulga na działalność badawczo-rozwojową przysługuje także podatnikom PIT. Regulacje w tym zakresie są zawarte w art. 26e-26g ustawy o PDOF.

Za działalność badawczo-rozwojową (B+R) uważa się działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Regulacje dotyczące ww. ulgi zmienione zostały ustawą z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2201). Wprowadzone tą ustawą zmiany w zakresie stosowania tej ulgi stosuje się do osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego po dniu 31 grudnia 2017 r.

Poniżej prezentujemy najistotniejsze zmiany regulacji w zakresie ulgi B+R wprowadzone do ustaw podatkowych z dniem 1 stycznia 2018 r.

Katalog kosztów kwalifikowanych

Od 1 stycznia 2018 r. katalog kosztów kwalifikowanych uległ rozszerzeniu o:

• poniesione w danym miesiącu należności z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło oraz sfinansowane przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu tych należności, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu,
   
• nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych,
   
• nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 25 ustawy o PDOF).

Ponadto w przypadku wartości niematerialnej i prawnej w postaci kosztów prac rozwojowych za koszty kwalifikowane uznawane są odpisy amortyzacyjne w proporcji, w jakiej w jej wartości początkowej pozostają koszty kwalifikowane wymienione w art. 18d ust. 2 pkt 1-4a lub ust. 3a pkt 2 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2 pkt 1-4a lub ust. 3a pkt 2 ustawy o PDOF).

Centra badawczo-rozwojowe

W obu ustawach podatkowych jako szczególnie uprawnione do ulgi B+R wyodrębnione zostały podmioty, które posiadają status centrum badawczo-rozwojowego, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 141). W przypadku takich podmiotów za koszty kwalifikowane, oprócz kosztów wymienionych w art. 18d ust. 2-3 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2-3 ustawy o PDOF), są uznawane także:

• dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,
   
• koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych od podmiotów innych niż jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2018 r. poz. 87) na warunkach rynkowych i wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Wysokość tych kosztów kwalifikowanych nie będzie mogła przekroczyć w przypadku podatników CIT 10% przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych, a w przypadku podatków PIT - 10% przychodów osiągniętych w roku podatkowym z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ponadto w obu ustawach podatkowych znalazły się nowe regulacje normujące kwestie odliczania przez centra badawczo-rozwojowe kosztów kwalifikowanych w kontekście przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, ze zm.).

Podatnicy prowadzący działalność na terenie SSE

Prawo do stosowania ulgi B+R uzyskali także podatnicy, którzy prowadzą działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) na podstawie zezwolenia. Prawo do odliczenia będzie przysługiwało w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie będą przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia. Przed zmianą wymienieni podatnicy nie mogli korzystać z ulgi.

Zwiększenie kwot podlegających odliczeniu

Od 1 stycznia 2018 r. kwoty kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu uległy zwiększeniu. I tak, w przypadku:

1) gdy podatnik posiadający status centrum badawczo-rozwojowego jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, odliczenie obejmuje 150% kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2-3a ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2-3a ustawy o PDOF),

2) pozostałych podatników o statusie centrum badawczo-rozwojowego odliczenie obejmuje:

• 150% kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a ustawy o PDOF), oraz
   
• 100% kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 5 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2 pkt 5 ustawy o PDOF),

3) pozostałych podatników odliczenie obejmuje 100% kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2-3 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26e ust. 2-3 ustawy o PDOF).

Zwrot kwoty odliczonej

W ustawie o CIT i PIT doprecyzowano, że jeżeli podatnik zobowiązany będzie do zwrotu kwoty odliczonej na zasadach określonych w art. 18da ustawy o PDOP (odpowiednio art. 26ea ustawy o PDOF), wówczas powinien w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły stosowne okoliczności, do zwiększenia podatku o kwotę zwrotu, a w razie wystąpienia nadpłaty - do jej zmniejszenia o tę kwotę.

Ponadto w przypadku podatnika CIT, jeżeli koszty kwalifikowane zostaną odliczone, a następnie podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie, to podatnik będzie obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, a w razie poniesienia straty - do jej zmniejszenia o zwróconą kwotę.