Wykazy podatników niezarejestrowanych, wykreślonych lub przywróconych do rejestru VAT

Nowa baza

Upublicznienie wykazów podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych lub przywróconych do rejestru VAT jest efektem wejścia w życie tzw. ustawy o STIR, tj. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491). Bazy funkcjonują od 13 stycznia 2018 r.

Wykazy prowadzi w formie elektronicznej Szef KAS. Dotyczą one podmiotów:

• w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji (zgodnie z art. 96 ust. 4a ustawy o VAT) albo które zostały wykreślone przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnicy VAT (zgodnie z art. 96 ust. 9 lub 9a ustawy o VAT),
   
• których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Cel zmian

Utworzenie wspomnianych wykazów stanowi dopełnienie obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. zmian w ustawie o VAT mających na celu poprawę ściągalności VAT. Przepisy te umożliwiają wykreślenie z urzędu z rejestru podatników VAT m.in. w przypadku braku kontaktu z podatnikiem, podania w zgłoszeniu rejestracyjnym danych niezgodnych z prawdą lub niestawiania się na wezwania organów podatkowych (patrz ramka). Upublicznienie danych takich podmiotów ma przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Rozwiązanie to powinno ułatwić zweryfikowanie rzetelności działania aktualnych i potencjalnych kontrahentów, a także pozwoli wyeliminować z rynku podstawione firmy oszukujące uczciwych przedsiębiorców. Możliwość korzystania z informacji publikowanych w wykazach ogranicza ryzyko nieświadomego udziału w karuzelach VAT.

Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu ustawy o STIR wprowadzającej omawiane rozwiązanie zwróciło uwagę, że w wykazach, oprócz danych przedsiębiorcy, są prezentowane także dane identyfikacyjne osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu, prokurentów oraz wspólników. W połączeniu z podawaną do publicznej wiadomości podstawą prawną odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru uczciwi przedsiębiorcy mogą łatwiej niż wcześniej ustalić osoby niewzbudzające zaufania w kontaktach biznesowych. W dłuższej perspektywie pozwoli to wyeliminować z rynku nieuczciwych kontrahentów oraz osoby występujące w ich imieniu. Wykaz podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona, ma natomiast ułatwić sprawną identyfikację kontrahentów, którzy zostali niezasadnie (omyłkowo) wykreśleni lub spełniali przesłanki do ich wykreślenia, lecz wykazali, że faktycznie prowadzą działalność gospodarczą.

Podanie wykazów do publicznej wiadomości nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.

Zasady działania

Wykazy dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Finansów: https://www.mf.gov.pl/krajowa-administracja-skarbowa/dzialalnosc/wykaz-podmiotow-niezarejestrowanych-oraz-wykreslonych-i-przywroconych-do-rejestru-vat. Wyszukiwanie w tej bazie jest możliwe po podaniu NIP lub nazwy/imienia i nazwiska sprawdzanego podatnika. Trzeba ponadto zaznaczyć jedno z dwóch pól: "wykaz podatników niezarejestrowanych lub wykreślonych" albo "wykaz podatników przywróconych", a także podać wynik prostego działania matematycznego w celach weryfikacyjnych.

Jeżeli podatnik nie figuruje w sprawdzanym wykazie, pojawi się komunikat: "W wykazie nie odszukano podmiotu według wskazanych kryteriów". Wyniki wyszukiwania zawierają natomiast następujące dane podmiotu znajdującego się w wykazie:

1) firmę (nazwę) lub imię i nazwisko,

2) numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany,

3) numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany,

4) numer PESEL, o ile podmiot go posiada,

5) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany,

6) adres siedziby - w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną,

7) adres głównego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny, w przypadku braku adresu głównego miejsca prowadzenia działalności - w odniesieniu do osoby fizycznej,

8) imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL,

9) imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL,

10) imię i nazwisko lub firmę (nazwę) wspólnika oraz jego NIP lub numer PESEL,

11) daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,

12) podstawę prawną rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT.

Wykazy w zakresie podatników wykreślonych z rejestru VAT w związku z zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy, nie zawierają informacji o numerze PESEL (zgodnie z art. 96b ust. 4 ustawy o VAT). Należy pamiętać, że informacje prezentowane w wyszukiwarce nie mają mocy dokumentu urzędowego.

Szef KAS wykreśla podmiot z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podmiot został umieszczony w wykazie. Stanowi o tym art. 96b ust. 7 ustawy o VAT.